Elektrik Tesisatı

• 
• 
• 
• 
• 
• 

a) Elektrik Enerjisi

İş yapabilme gücüne enerji denir. Elektriğin evlerimizdeki çeşitli aletleri çalıştırdığını düşünürsek, bir işi yapabilme gücü var demektir. Biz elektriğin bu gücüne elektrik enerjisi diyoruz. Elektrik enerjisi; iş yerlerindeki endüstri makinelerinde, evlerimizde aydınlatmada, evleri ve işyerlerindeki ısıtma faaliyetlerinde, ulaşımda, haberleşmede, metal ve bileşiklerini elde etmede kullanılır.

b) Evlerde Kullanılan Elektrik Enerjisi ve Elektrikli Ev Aletleri

Elektrik enerjisinin; zaman kazandırılması, verimi yükseltmesi, diğer enerjilerden ucuz olması, kullanışlı ve temiz olması, insanlara büyük bir rahatlık kazandırmıştır. Elektrik enerjisi ile çalışan aletlerin sayısı bir hayli fazladır. Biz burada sadece evlerimizde çok kullanılan aletlerden söz edeceğiz.

l)Televizyon
2)Teyp
3)Buzdolabı
4)Elektrik süpürgesi
5)Radyo
6)Video
7)Elektrik ısıtıcıları (Elektrik ocağı, elektrik fırını, tost makineleri vb.)
8)Ütü
9)Tıraş Makinesi
10)Mikser
11)Bilgisayar

Evlerimizde kullandığımız bu elektrik aletlerden buzdolabı, çamaşır makinesi, mikser, elektik ısıtıcıları gibi makinelerde mutlaka elektrik kazaları meydana gelebilir.
Elektrik enerjisi, evlerin servis girişine getirilir. Burada “Kofre” vardır. Kofreden sonra, akım ve enerji miktarını ölçen bir ölçü aletinden (sayaç) geçirilir ve dağıtım kutusuna gelir. Buradan evin çeşitli yerlerinde çeşitli devrelere ayrılır. Ayrıca burada kısa devre anında cereyanı kesecek olan sigortalar bulunur.
Elektrik akımında yüksek gerilim tehlikesi olduğundan, gerilimi düşürmek için transformatörler kullanılır. Evlerde kullanılan koruyucu cihazlar, ya normal sigortalar veya kısa devre giderildikten sonra düğmesine basılmak suretiyle devresini tamamlayan otomatik sigortalardır.

c) Sigortalar

Sigortalar, elektrik tesisatının çalışmalarında alıcıların ve insanların emniyetini sağlamak için yapılırlar. Sigortalar fazla akım geldiğinde ergiyerek devreyi keserler.

Sigortalar aşağıdaki durumlarda devreyi keser:

1) Devreye fazla akım geldiğinde (Ütü elektrik makinesi, çamaşır makinesi gibi aletlerin hepsinin aynı devrede ve aynı anda çalıştığında,)
2) Kısa devre meydana geldiğinde (Tesisat telinin zamanla ısınarak izolelerin bozulması, fişi prize sokarken veya çıkarırken olabilir.)
Sigortalar, normal sigortalar ve otomatik sigortalar diye iki gruba ayrılırlar. Emniyet bakımından otomatik sigortalar tercih edilir.

d) Topraklama ve Sıfırlamanın Önemi

Topraklama ve sıfırlama, elektrik çarpmasına karşı alınan tedbirlerden iki tanesidir. Elektrik enerjisinin insan vücuduna yaptığı etkiye elektrik çarpması diyoruz.

1)Topraklama Nedir

Elektrikle çalışan alet ve araçlarda elektrik devreleri izolasyonlu durumdadır. Fakat zamanla alternatif akımın faz kablosu kaçak yapabilir. Bu durumda alet ve aracın madeni kasımlarına akım geçebilir. Bu tehlikeye karşı tedbir almak için elektrikle çalışan aletlerin madeni levhaya bağlanır. Biz bu işleme topraklama diyoruz. Topraklama yapmak için topraklı fış ve topraklı priz kullanılır. Topraklı prizde üç tane uç vardır. Bunlardan biri toprak iletkenine, diğeri faza, üçüncüsü ise nötr iletkenine bağlanır.

2) Sıfırlama

Nötr hattı, topraklanan üç fazlı tesislerde yapılır. Fazlardan biri zamanla ve arıza sonucu motorun gövdesine temas edebilir. Bu tehlikeyi önlemek için korunması istenilen makine tesisinin topraklanmış nötr iletkenine bağlanması halinde sıfırlama yapılmış olur. Sıfırlama yapılınca makinede çalışan insanlar korunmuş olur. Çünkü kaçak akım nötr iletken devresini tamamlar ve sigorta akar. Böylece tehlike önlenmiş olur.